jet-lag nedir?
Hava yoluyla yapılan hızlı seyahatler esnasında yaşanan ve vücut üzerinde etkileri olan değişimler konusunda zaman zaman bazı sorunlar ortaya çıkar. Bu duruma Jet-lag adı verilir. Bir başka ifadeyle Jet-Lag; uçakla seyahat esnasında dünyanın zaman dilimleri geçilirken insan vücudunun bu hızlı zaman değişimine adapte olamamasıdır. Kısaca, yerel saatle beynimizin hipotalamus bezi tarafından düzenlenen vücudun biyolojik saatinin uyumsuzluğu olarak da bilinir.
Araştırmalar, özellikle bu durumun batıdan doğuya doğru uçuşlarda daha çok ortaya çıktığını göstermiştir. Yine, yapılan araştırmalara göre uzun süreli gündüz uçuşlarında bu problem, gece uçuşarına göre daha fazladır. Doğal olarak insan vücudu geceleri uyumaya, gündüzleri ise uyanık yani aktif durumda bulunmaya alışmıştır
Jet-Lag, gençlerde ve çocuklarda daha az görülür. Bunun sebebi, gençlerin değşimlere yaşlılara nazaran daha çabuk adapte olmasıdır. Uçaktaki havanın kuru olması, seyehat süresince hareketin kısıtlı olması, içki içilmesi, yeterli sıvı içecek alınamaması, farklı iklimde farklı yemekler, insanlarda jet-lag'a karşı direnç kırıcı diğer etkenlerdir.
Dünyanın çevresi 360 boylamla bölümlenmiştir. Her 2 boylam arası 4 dakikada, her 15 boylam 1 saatte geçilir. Buna 1 zaman dilimi denir. Dünya çevresinde 24 zaman dilimi vardır. 5 veya daha fazla sayıda zaman dilimi kaymaları Jet-lag belirtilerini arttırır. Jet-lag belirtilerinin devam süresi, geçilen zaman dilimi kadar gündür.
|